Je favoriete tweeter ‘’waveguide’en’’.

Zoals jullie misschien is opgevallen is ons assortiment de afgelopen jaren exponentieel gegroeid. Twee van de meest recente toevoegingen zijn Visaton en Monacor. Beide zijn erg bekende speaker producenten met tot wel 50 jaar ervaring.
Terwijl ik de producten toevoegde aan onze web shop viel het mij op dat beide een waveguide aanbieden voor bepaalde tweeters: Visaton biedt de WG 148 R en de WG 200x150 aan, twee keer dezelfde waveguide met een andere inbouwvorm, gemaakt om op de G 25 FFL en de KE 25 SC te passen. Monacor biedt slechts één waveguide aan; de WG-300 ontworpen voor de DT-300 tweeter. Dit is natuurlijk leuk en aardig allemaal maar wat nou als die tweeters niet jouw voorkeur hebben? Wat als je een andere tweeter zou willen monteren aan een van die waveguides?
Ik besloot dus maar het heft in eigen handen te nemen en ging op reis naar ons magazijn, zoekend naar tweeters die wellicht op de waveguide zouden passen om ze stuk voor stuk even te passen. De opening van de waveguide was 38mm in diameter dus tijdens het passen besloot ik de tweeters te categoriseren op basis van enkele eisen.

Waveguide vs. Hoorn: Een vergelijking

Voordat we op mijn ondervindingen induiken lijkt het mij slim eerst even iets ophelderen: Wat maakt een waveguide een waveguide en waarom wordt het niet een hoorn genoemd, ze zien er beide hetzelfde uit toch? Een veel voorkomende vraag en eentje die zowel erg gecompliceerd als verrassend simpel is. Heel simpel gezegd zijn alle hoorns waveguides maar niet alle waveguides hoorns. En dit is waar het gecompliceerd wordt. Door een driver te omringen met een hard object begeleid je de geluidsgolven in een bepaalde richting (met uitzondering van basfrequenties natuurlijk) waardoor er zogeheten directiviteitscontrole ontstaat. Ieder object kan dus fungeren als een ‘waveguide’ maar uiteraard heeft niet elk object wenselijke resultaten. Op basis van de mate waarmee de waveguide verwijdt kan het zich gaan gedragen als een hoorn, het geeft dan extra rendement aan bepaalde frequenties maar ook een kleine hoeveelheid vervorming. Dit onderscheidt een gunstig gevormd stuk plastic van een daadwerkelijke hoorn, laat staan een echt goed ontworpen hoorn (eentje die weinig van de typische nadelen van een hoorn heeft).
Maar zijn de Visaton WG 148 R, de identieke WG 220x150 en de Monacor WG-300 dan hoorns? Door de WG in de namen zou je zeggen dat het waveguides zijn maar metingen laten zien dat beide waveguides ook wat extra rendement toevoegen in het lagere gebied van de frequentierespons maar nauwelijks over de gehele frequentie respons, wat het dubieus maakt of we het als hoorn kunnen classificeren. Daarom noem ik ze voor de zekerheid maar gewoon waveguides.

Eisen

Nu dat uit de weg is kunnen we onze eerste eis bespreken: De waveguide moet fatsoenlijk om de dome van de tweeter passen. Dit klinkt misschien als een open deur want wie maakt er nou een 40mm tweeter? Maar nu blijkt dus dat er verrassend veel tweeters zijn die een metalen gaasje gebruiken  om de tweeters te beschermen tegen kindervingertjes en andere prikkedingen. Deze gaasjes zijn vaak aanzienlijk groter dan de dome van de tweeter en daardoor passen ze simpelweg niet op een waveguide. Een andere factor die roet in het eten gooit is de afgeronde flens van de tweeters zelf. Deze mini waveguide die om de dome heen zit creëert soms een gat tussen de flens en de waveguide dat niet meer gemakkelijk opgevuld kan worden met een kneedgumachtige substantie.
De tweeters die hieronder in de tabel staan hebben een min of meer geleidelijke overgang tussen de WG 148 R en de flens van de tweeter of een klein gat dat gemakkelijk gevuld kan worden met een kleine hoeveelheid van een kleedgumachtige substantie. De tweeters die er niet tussen staan passen helaas niet op de WG 128 R of zijn niet door mij gepast omdat ik ervan overtuigd was dat ze niet zouden passen.

Diameter: In welke maat komt de diameter van de waveguide overeen met die van de tweeter?
Gat: Hoe groot is het gat tussen de waveguide en de tweeter ongeveer?
Schroefgaten: Komen de schroefgaten van de tweeter overeen met die in de waveguide? (J=ja, N=nee, B=bijna)
Extra’s: Enige extra informatie wat betreft de pasvorm of de montage

Als het om de Monacor WG-300 gaat wordt het allemaal een stuk makkelijker. Omdat de opening van de waveguide buiten de flens van de waveguide uitsteekt kan hij op bijna iedere tweeter gemonteerd worden waarvan de dome een buitendiameter heeft die kleiner dan 38mm is. Bijna alle 1’’ ring radiator tweeters en de meeste 1-1/8’’ dome tweeters vallen hieronder. 1-1/8’’ ring radiator tweeters passen niet altijd omdat de buiten diameter van de ring vaak groter is dan 38mm. Er is kans dat sommige kleinere tweeters zoals 1’’ tweeters met een vlakke flens (wat ze ideaal maakt voor de WG 148 R!) geen gunstige resultaten geven omdat er een scherpe overgang is tussen de flens van de tweeter en het begin van de waveguide.

Een afgeronde flens is geen probleem meer. Sterker nog, het werkt in ons voordeel! De opening van de waveguide steekt namelijk iets uit en valt hierdoor prachtig in de afgeronde flens van tweeters waardoor er een haast naadloze overgang ontstaat. Dit maakt tweeter keuze voor de WG-300 aanzienlijk makkelijker dan voor de WG 148 R.
Dus, dit zijn mijn richtlijnen voor de WG-300: Kies een tweeter met een afgeronde flens en de dome een buitendiameter heeft die kleiner is dan 38mm. Een minder voorkomend alternatief is het vinden van een tweeter met een perfecte buitendiameter die precies in de WG-300 past, de Peerless XT25 tweeters bijvoorbeeld.

Conclusie

Al met al is de WG-300 aanzienlijk veelzijdiger, voornamelijk omdat de WG 128 R een heleboel tweeters buitenspel zet puur omdat ze een afgeronde flens hebben. Wat prestaties betreft kan ik helaas niet zeggen welke ‘beter is’ of beter bij een bepaald project zou passen dus daar zul je toch echt zelf achter moeten komen. Heb jij een favoriete tweeter en wil je eens experimenteren met een hoorn? Flinke kans dat de WG-300 fysiek het beste past maar kijk ook even in bovenstaande tabel want je favoriete tweeter zou er zomaar tussen kunnen staan!